Bilgisayar İpuçları

Bilgisayarınız ile, işyerinizde, evinizde çalışırken, yazınızı hazırlarken, film seyrederken hele bir de internet’te, gerek iş gerek sörf yaparken, ya da yeni aldığınız bir donanımı takarken en çok karşılaştığımız sorunların pratik çözümlerini Bilgisayar ipuçları başlığı ile bir dizi yazı halinde, burada sizlerle paylaşacağım.

Bilgisayarlar, hepinizin bildiği gibi donanım ve kullandığımız yazılımların (programların) bütününden oluşuyor. Bir bilgisayarın donanımı problemsiz olsa bile, ona yüklenen programların, gerek yükleme hataları, gerekse, bilgisayarınızda ki donanımla uyumsuszlukları bir çok sorun yaratabiliyor. Problemsiz çalışan bir bilgisayarın, gerekmedikçe kurcalanmaması en iyisi. Bilgisayar kullanırken her an problemle karşmamız çok doğaldır. Verilerinizi kaybetmediğiniz sürece (ki bu konuyuda anlatacağım) bilgisayarınıza zarar verecek ya da çözülmeyecek hiçbir sorun yoktur. işte sık karşılaştığımız sorunlar ve çözümleri.

Soru 1) Bilgisayarım açılırken, eksik DLL dosyası olduğunu belirten bir hata ile karşılaşıyorum. Bu sorunu düzeltebilirmiyim?
Çözüm 1)DLL dosyaları Windows ve yüklediğiniz yazılımlarla ortak olarak kullanılan dinamik dosyalardır.
Sistemden bir yazılım kaldırıldığında, DLL dosyalarından bir ya da birkaçı silinebilir. Bu durumda, hata
mesajında belirtilen DLL dosyasınının adını herhangi bir arama motorunda aratarak bulun ve indirin. (İndirme işlemini Güvenilen sitelerden yapmalısınız.) Bulduğunuz bu dosyayı, Windows altındaki System klasörüne kopyalamanız yeterli olacaktır.

Soru 2) Bilgisayar ilk açılışta, BIOS u resetliyor/sıfırlanıyor.

Çözüm 2) Anakart (Mainboard) üzerinde, BIOS a yazılan bilgilerin (bunlar bilgisayarınızın konfigurasyunu ile ilgili bilgilerdir) silinmemesi için bir pil bulunur. Bu, normal şartlarda kendi kendini şarj edilebilen bir pildir. Bu BIOS pilinin de belirli bir ömrü vardır. (Normal şartlarda 3 yıl problem çıkarmazlar.) Ancak, güç kaynağına uzun süre (birkaç ay ve daha uzun) elektrik gelmezse pil, boşalacağından BIOS da sıfırlanır. Kısa elektrik kesintileri, BIOS’u silmez yada sıfırlamaz. Eğer sıfırlıyorsa, pil bozulmuş veya şarj olmuyor demektir. Her iki durumda da pil değiştirilmelidir. Eğer güç kaybı olmadan sistem açılışında BIOS yinede sıfırlanıyorsa, (Bu çok zayıf bir ihtimal) anakart kullanım kılavuzuna başvurarak BIOS sıfırlamak (CLR_CMOS başlığı ile anlatılır, çok basit bir işlemdir. Anakart - Motherboard kitabındaki bu başlık altında gösterilen işlemi yapmalısınız.) için kullanılan jumper ayarlarını kontrol edin. NOT: Bu işlem aynı zamanda bilgisayarın ilk açılışına konulan şifreyi yok etmek için de kullanılır.

Soru 3) Windows XP kullanıyorum ve bilgisayarımın RAM i yüksek. Bu belleğimin bir kısmını, sabit disk gibi kullanmam mümkünmüdür? (RAM in bir kısmını sabit disk gibi kullanmak)

Çözüm 3) Bilgisayarınızda yeterli miktarda RAM olduğu sürece evet. Bu aynı zamanda, kapasitesi küçük ama hızlı ve bedava disk sahibi olmanın en ucuz yolu. Bunun için bir sanal sürücü yazılımı kullanmanız gerekecek.
Bu işi yapabileceğimiz, birçok minik yazılımlar var. Bunların arasında RamDisk iyi bir performansa sahip. Ramdisk, Windows XP Home edition ve XP Professional da çalışıyor. Bu yazılımı yine herhangi bir arama motorunda aratarak bulup indirebilirsiniz.

Soru 4) Bilgisayarımda Internet Explorer 6.0 yüklü. Internet Explorer, sayfadan daha büyük bir resim görüntülemek istediğimde, otomatik olarak resmi küçültüp pencereye sığdırıyor. Küçültme yapmamasını ve resmi orjinal büyüklüğünde görmeyi sağlamak mümkün mü?

Çözüm 4) Resim tam olarak yüklenip sayfaya sığdırılacak boyutlara indirildiğinde, mouse u resmin üzerinde kısa bir süre bekletin. Mouse imlecinin yanında beliren buton ile, resmi orijinal boyutlarına getirebildiğiniz gibi, aynı butonu kullanarak Internet Explorer’ın ‘Enable Automatic Image Resizing’ özelliğini de kapatabilirsiniz. Böylelikle otomatik sığdırma işlemini de durdurmuş olacaksınız.

Bilgisayarımızda sık karşılaştığımız sorunlar ve çözümlerine devam ediyoruz.

Soru 5) Bir dosyayı yanlışlıkla geri dönüşüm kutusuna göndermeden silsem veya yanlışlıkla bir dosyamı aynı isimle kaydetsem, geri getirmem mümkünmü?

Çözüm 5) Windows altında normal yollarla bu gibi kayıpları gidermek mümkün değil. Bir veri kurtarma yazılımı kullanmanız gerekir. En iyi veri kurtarma yazılımlarından Easy Recovery Pro (bunuda herhangi bir arama motorundan veya (www.ontrack.com) da bulabilirsiniz) yu kullanabilirsiniz. Media Tools da işinize yarayabilir. Tiramisu da bu konuda çok başarılı ancak kullanımı çok pratik değil. Bu yazılımlardan birini çalıştırdığınızda kurtarabileceğiniz dosyalarınızın listesi karşınıza çıkacaktır. Aradığınız dosyanın ismini biliyorsanız, kurtarma (recovery) işleminin süreside kısaltacaktır.

Soru 6) AMD işlemci ve Windows XP kullanıyorum. Genelde gündüz saatlerinde bilgisayarım hiç neden yokken kapanıyor. Sorunun herhangi bir yazılım ve işletim sistemi ile ilgisini kuramadım.

Çözüm 6) Öncelikle Anakart BlOS setup ayarlarında işlemci ısısı ile ilgili bölüme bakmalısınız. Burada işlemcinin belirli bir sıcaklığı geçtiğinde, uyarı ve sistemi kapatmayla ilgili seçeneklerini göreceksiniz. Eğer CPU ısı değerleri düşükse (45-50-55 derece gibi), işlemci yeterince soğutulamadığı için sistem kendini kapatacaktır. Bu kapanmalar, sistemin bulunduğu ortam sıcaklığı ile daha sık yada daha uzun zaman priyodunda olabilir. Isı değerlerini artırırsanız bu sorununuz geçici olarak çözülebilir. Kökten çözüm içinse kasayı ve işlemciyi daha iyi soğutmak için daha güçlü ya da ek fanlar kullanmanız gerekir. Yine de işlemcinizi 70 derece ısıda çalıştırmanızı öneririm.

Soru 7) Bilgisayarımda Windows XP işletim sistemi yüklü. Birkaç yazılımı sıkıştırılmış bir dosyada toplayıp, gerektiğinde bir klikle kurmak istiyorum. Bunu yapabilirmiyim?

Çözüm 7) Evet bunu yapmamız mümkün. Bu işlem için şu basit adımları uygulamalısınız. Başlat a basarak Çalıştır’a gelin ve açılan satıra ‘iexpress.exe’ yazıp enter’a bastığınızda açılan IExpress 2.0 ile kendi kurulum dosyanızı yaratabilirsiniz. Sihirbazdaki adımları izleyerek, kendinize uygun olanlarını seçip işlemi bitirdiğinizde size bir exe dosyası yaratılacaktır. Bu dosyayı çalıştırmak için dosyayı çift kliklemeniz yeterli olacaktır.

Soru 8 Windows XP kurulum sırasında bileşenleri seçmemize izin vermiyor. Kurulumdan sonra Program Ekle/Kaldır listesinde kaldırılacak Windows bileşeninide göremiyorum. Yüklü bileşenlerin hepsini görmenin bir yolu var mı?

Çözüm 8 Sistemimizdeki yüklü bileşenlerin tümünü görmenin bir yolu var. Windows XP’yi kurduğunuz klasöre (C:Windows) girerek INF klasörünü açın. Burada Sysoc.inf dosyasını bulup sağ tuşla tıklayarak Birlikte Aç ı seçerek Notepad ile açın. CTRL+H tuşuyla Bul/Değiştir kutusunu açın. Değiştirilecek kelime kutusuna ‘hide‘ girin. Diğer kutuyu boş bırakarak tüm ‘hide’ kelimelerini kaldırın. Sistemi yeniden başlatınca Program Ekle/Kaldır altında daha fazla bileşen olacaktır.
Lütfen Dikkat : Bilmediğiniz bileşenler için bir işlem yapmayınız. Bu durum sisteminizin açılmamasına, yada bazı uygulamalarınızın çalışmamasına sebep olabilir.

Soru 9 Sörf yaparken girdiğim bir sitedeki web sayfasında ya da pencerede sabit diskimin içindeki dosyalar görünüyor. Bu dosyaların kopyalanmaları ya da silinmeleri mümkün mü?

Cevap 9 Hayır değil. Sabit diskinizi kopyaladık şeklindki yazı yada mesaj, doğru değildir. Bu sitedeki düğmeleri kliklediğinizde yapılan işlem, tarayıcı penceresinde sabit diskinizin görüntülenmesi, ancak bunuda sadece yine siz görebilirsiniz. Siteyi hazırlayanlar yada başka birileri göremez. Ancak işin doğrusu, firewall (kişisel güvenlik duvarı) yazılımı kullanmak. İnternette bu işleri yapan ücretsiz yada
kısıtlandırılmış haklarla çalışan, demo olarak sunulan programlar mevcut. ZoneAlarnm Pro, Tiny. biraz daha uzmanlar için ise Symantec gibi…

Soru 10 USB portuna bağladığım bazı donanımlar, (fotograf makinası, kamera, scanner, vs.) sürücüleri hatasız olmalarına rağmen çalışmıyor.

Cevap 10 USB yeterliliğine sahip cihazlar çalışmalarını sağlayacak elektrik enerjisini de USB portundan sağlarlar. İşletim sistemi ve sürücülerde bir sorun olmadığı halde bazı USB cihazların çalışmaması ya da belirli USB cihazların çalışmamalarının nedeni güç eksikliği olabilir.

Soru 11 Linux için bazı donanım sürücülerini bulmanın bazen ne kadar zor olduğunu biliriz. Peki bu işletim sistemi için gereken sürücüleri nerede bulabiliriz, yada linklerinin bulunduğu bir site var mı?

Cevap 11 Evet, bu hizmeti veren birçok site mevcut. Yine de, her donanım sürücüsünü üretici firmanın sitesinden indirmek en iyi yoldur. Farklı bir siteden indirdiğiniz dosyaların içinde donanım sürücülerinden daha fazlasının olmadığı garantisini kimse vermez.

Soru 12 AVI uzantılı dosyalarımı Media Player ile açmaya çalıştığımda, codec sunucusuna bağlanmaya çalışıyor ve bağlansa bile dosya türünün desteklenmediği mesajını veriyor. Aynı filmi arkadaşımın bilgisayarında izlemiştim.
Sorun nedir ve nasıl çözebilirim?

Cevap 12 Windows Media Player bazı açık kaynak kodlu, özellikle de Mpeg4 varyantı codec bileşenlerini desteklememe eğilimi gösterdiğinden, sözkonusu AVI dosyalarını çalıştırmaz. Bunu yapmak için ilk olarak AVI dosyası üzerine sağ tuşla tıklayarak özelliklerine gözatın ve hangi codec bileşeni ile kodlandığını buradan öğrenin. Daha sonra bir arama motorunda codec ismini aratarak bulabilirsiniz. Bulduğunuz codec i sisteminize kurduğunuzda sorun da çözülmüş olacaktır.